Twoja przeglądarka ma wyłączoną obsługę JavaScript.

Do poprawnego działania strony wymagana jest włączona obsługa JavaScript, bez niej nie obejrzysz odcinków ani nie dodasz odcinka do listy, itp.

Instrumenty japońskie

Dość przypadkowo natknęłam się na temat instrumentów japońskich. Jest to pojęcie raczej mało popularne. Postaram się przybliżyć kilka ciekawych, jak sądzę, informacji o kilku z nich.

Zajmiemy się głównie 6-cioma instrumentami, a mianowicie:

  • Biwa

  • Koto

  • Shakuhachi

  • Shamisen

  • Taiko

  • i Tsuzumi


  • BIWA

    Biwa, Biba, Piipaa (jap. 琵琶?) - czterostrunowy instrument muzyczny z wschodniej Azji, rodzaj lutni o płaskiej tylnej ściance pudła rezonansowego. Struny, wykonane z jedwabiu, szarpie się drewnianym plektronem (coś w rodzaju kostki do gitary). Jest używana do akompaniamentu pieśniom klasycznym i recytacjom buddyjskich sutr (nauki Buddy). Obok koto i shamisenu najpopularniejszy instrument strunowy w Japonii.



    KOTO

    Koto, Sō (jap. 箏?) - tradycyjny japoński instrument muzyczny, należący do grupy chordofonów szarpanych, rodzaj cytry, narodowy instrument Japonii.

    Koto pochodzi z Chin. Do Japonii sprowadzono je około VII - VIII w. Jego pierwowzorem była chińska cytra guzheng, niewiele różniąca się od koto pod względem konstrukcyjnym. Początkowo na koto grano jedynie na dworze cesarskim. Wielkim innowatorem tego instrumentu stał się Yatsuhashi Kengyo (1614-1685) - niewidomy muzyk z Kioto, twórca nie tylko klasycznych kompozycji, lecz również nowych strojów i technik gry. Natomiast człowiekiem, który zaczął używać koto do wykonywania repertuaru europejskiego był Miyagi Michio (1894-1956). Dokonał w ten sposób syntezy tradycji muzycznej Japonii i Zachodu.

    Korpus instrumentu, o długości 180-200 cm, szerokości około 30 cm i grubości około 5 cm, zbudowany jest z dwóch, precyzyjnie przyciętych kawałków drewna paulowni. W spodniej części korpusu znajdują się dwa otwory. Wierzch jest wypukły i na nim rozpięte jest zwykle 13 strun o równej długości. Dawniej były one jedwabne, obecnie ze względów praktycznych, stosuje się przeważnie struny z tworzyw sztucznych. Pod każdą z nich znajduje się osobny, ruchomy podstrunnik - drewniany, kościany lub plastikowy - o kształcie zbliżonym do odwróconej litery Y. Przesuwanie podstrunników powoduje zmianę punktu oparcia poszczególnych strun. W ten sposób wydłużeniu lub skróceniu ulega długość rezonującej części struny, a zatem i wysokość dźwięku.

    Koto umieszczane jest poziomo na podłodze. Grający klęka lub siada na niskim stołeczku po prawej stronie instrumentu. Do szarpania strun używa trzech kwadratowych lub trójkątnych plektronów, zaopatrzonych w pierścienie i zakładanych na kciuk, palec wskazujący i środkowy prawej ręki. Lewa dłoń operuje po drugiej stronie ruchomych podstrunników, gdzie dociska poszczególne struny, dzięki czemu możliwe jest wydobywanie dźwięków chromatycznych oraz efekty typu wibrato.

    Posłuchaj gry na koto:

    Zagraj na koto online! ==> TUTAJ<==
    (Strona w jęz. angielskim)



    SHAKUHACHI

    Shakuhachi (jap. 尺八?) jest japońskim fletem prostym, wykonywanym tradycyjnie z dolnej części bambusa. W niektórych szkołach buddyzmu zen jest on używany jako instrument do praktyki nazywanej suizen.

    Termin shakuhachi oznacza dosłownie tradycyjną długość instrumentu, tj. 1.8 stopy (niecałe 55 cm). W języku japońskim słowo to składa się z dwóch znaków:
    shaku (jap. 尺?) jest dawną jednostką miary, równą 30,3 cm (0,994 stopy angielskiej), która dzieli się na dziesięć (a nie dwanaście części),
    hachi (jap. 八?) to osiem, co w tym kontekście oznacza osiem dziesiątych części shaku.
    Tak więc shakuhachi oznacza dosłownie jeden shaku osiem, który to wymiar jest standardowym wymiarem tego instrumentu. Jednak długości mogą sięgać nawet do 3.3 shaku. Im dłuższy flet, tym niższa jest tonacja jego dźwięku.

    Bambusowy flet przywędrował do Japonii z Chin przez Koreę. Obecne shakuhachi różni się jednak znacząco od swojego pierwowzoru na skutek stuleci ewolucji tego instrumentu w Japonii.
    W okresie średniowiecznym shakuhachi odegrało bardzo istotną rolę dla mnichów zen szkoły fuke, znanych też jako komu-sō ("kapłani pustki"). Używali oni go jako narzędzia praktyki duchowej. Ich utwory, nazywane koten honkyoku, były dostosowane do oddechu grającego i traktowane bardziej jako medytacja niż muzyka.

    Ciekawostki:

  • Shakuhachi w swojej twórczości wykorzystała Enigma.

  • Shakuhachi można usłyszeć w utworze "Nobody's Listening" zespołu Linkin Park




  • SHAMISEN

    Shamisen (jap. 三味線 shamisen lub samisen?) to japoński instrument muzyczny strunowy szarpany. Jego nazwa w języku japońskim oznacza dosłownie "trzy struny".

    Shamisen jest podobnej długości co gitara, ma jednak o wiele cieńszy, bezprogowy gryf. Pudło rezonansowe jest w kształcie zbliżonym do prostokątnego, zaokrąglone i nieco podobne do bębenka. Z przodu i z tyłu jest pokryte skórą (zazwyczaj kota, w droższej wersji, lub psa w tańszej, jednak obecnie używa się też specjalnego papieru lub różnych odmian plastiku), co wzmacnia dźwięk uzyskany ze strun. Długość korpusu jest różna, od 1,1 do 1,4 metra.
    Tradycyjnie trzy struny są jedwabne, obecnie używa się raczej nylonu.
    Struny uderza się plektronem (jap. 桴 bachi?). Tradycyjnie był on wykonany z kości słoniowej albo skorupy żółwia, teraz jest drewniany. Ma kształt podobny do liścia miłorzębu.

    Prekursorem shamisenu jest sanshin (jap. 三線?) (instrument popularny zwłaszcza na Okinawie), który z kolei wywodzi się od chińskiego sanxian.
    Tradycyjnie na shamisenie grali zarówno mężczyźni jak i kobiety. Grało się na nim bądź solo, bądź też razem z innymi shamisenami, jako akompaniament do pieśni ko'uta (jap. 小唄?) (dosłownie "krótka pieśń") i nagauta (jap. 長唄?) ("długa pieśń"), poematów lirycznych tokiwazu i kiyomoto, albo jako podkład do tradycyjnego tańca. Używany też w tradycyjnych teatrach japońskich - kabuki (jap. 歌舞伎?) i nō oraz lalkowym - bunraku (jap. 文楽?). Shamisen stał się atrybutem gejsz, które akompaniowały sobie nim do ko'uta.
    Istnieje bardziej klasyczny styl muzyki związany z shamisenem - jiuta (jap. 地唄?).
    Na początku XX wieku wyodrębnił się nowy styl gry na shamisenie, oparty na tradycyjnych pieśniach ludowych (min'yō ), zawierający jednak dużo efektownej improwizacji. Jest teraz znany jako Tsugaru-jamisen (od regionu, z którego się wywodzi), i wciąż jest stosunkowo popularny w Japonii. Ten wirtuozerski styl bywa porównywany do bluegrassowego banjo.
    Dzisiaj shamisen wykorzystywany jest także do gry z innymi instrumentami, na przykład w orkiestrach, niekiedy gra na shamisenie wykorzystywana jest w muzyce bluegrass, jazzowej i rockowej.

    Dźwięk shamisenu jest podobny do dźwięku amerykańskiego banjo, z tym że bębenkopodobny, pokryty skórą korpus (dō ) wzmacnia dźwięk wydobywany z drgających strun. Ponadto często używa się bachi do uderzania zarówno strun, jak i skóry pokrywającej korpus, co daje mocno perkusyjny efekt dźwiękowy. W kouta oraz czasem w innych rodzajach pieśni szarpie się struny palcami.

    Strojenie shamisenu przebiega odmiennie niż strojenie innych instrumentów strunowych. Jako pierwsza strojona jest największa struna (z głosem muzyka lub śpiewaka). Dwie pozostałe struny dostraja się do pierwszej. Najczęściej stosuje się trzy rodzaje strojenia:
    hon-choushi
    niagari-choushi
    san-sagari.
    Dobry strój instrumentu utrzymuje się krótko, w zależności od temperatury insrumentu, otoczenia, i intensywnosci grania dlatego podczas gry shamisen często jest dostrajany.




    TAIKO

    Taiko (jap. 太鼓?) w języku japońskim oznacza "wielki bęben". Poza Japonią jest ono używane przede wszystkim jako łączne określenie różnorodnych japońskich bębnów (和太鼓, 'wa-daiko', "japoński bęben" w języku japońskim) oraz do stosunkowo młodej sztuki zespołowych występów bębniarzy taiko (czasem określanej jako "kumi-daiko", 組太鼓 ).

    Rodzaje:
    Nagadō-daiko (jap. 長胴太鼓 długie taiko?) składa się z dwóch kawałków skóry wołowej naciągniętych na drewniany korpus (tradycyjnie wycięty z pojedynczego kawałka drewna, obecnie często wykonywany z klepek) i mocno naprężonych. Naciągi tsukeshime-daiko (jap. 付締め太鼓 często skracane do "shime-daiko" lub "shime"?) są umieszczone na żelaznych obręczach i złożone wokół mniejszego korpusu. Lina tsukeshime-daiko jest mocno naciągana przed każdym użyciem. okedō-daiko (jap. 桶胴太鼓 "beczkowaty" taiko, często skracane do "okedo" lub "oke"?) może być umieszczony na stojaku i używany jak każdy inny taiko, lecz zazwyczaj jest przywiązany do ramienia, pozwalając bębniarzowi na grę w czasie ruchu. Pozostałe taiko to między innymi uchiwa-daiko (jap. 団扇太鼓 taiko "wachlarz"?), hira-daiko (jap. 平太鼓 płaski taiko?), ō-daiko (jap. 大太鼓 wielki taiko?) i cała gama instrumentów perkusyjnych, wykorzystywanych w tradycyjnych japońskich przedstawieniach nō, gagaku i kabuki.


    Olbrzymi bęben taiko, o długości 240cm, średnicy 240cm i wadze 3 ton. Wykonany z pojedynczego kawałka drewna pozyskanego z 1200-letniego drzewa
    Bębny okedō-daiko mogą mieć różne rozmiary. Od niewielkich, łatwych do noszenia, do największych wśród bębnów japońskich. Z kolei nagadō, może być wykonany w różnych rozmiarach, ale nie ma aż takiej dowolności, ze względu na konstrukcję z klepek.
    Region Aomori jest słynny z festiwalu Nebuta, podczas którego wielu ludzi gra na ogromnych okedō wiezionych przez ulice.
    Zarówno nagadō-daiko, jak i okedō, posiadają dźwięk obręczy nazywany "ka". Jednakże w czasie gry na obręczy w przypadku okedō, należy uderzać tylko w najbardziej zewnętrzną metalową obręcz, a nie w sam korpus bębna. Cienkie, lekkie drewno okedō jest szczególnie podatne na niszczenie pod wpływem uderzeń.

    W feudalnej Japonii, taiko były często używane do podnoszenia morale wojska, wyznaczania rytmu marszu i do wydawania rozkazów lub obwieszczeń. Gdy oddział zbliżał się do bitwy, taiko yaku (dobosz) był odpowiedzialny za wyznaczenie tempa marszu, zwykle jako sześć kroków na uderzenie (uderzenie-2-3-4-5-6, uderzenie-2-3-4-5-6).
    Według jednaj z kronik historycznych (Gunji Yoshu), dziewięć serii po pięć uderzeń wzywało sojusznika, a dziewięć serii po trzy uderzenia, przyspieszonych trzy lub czterokrotnie, z następującymi po nich okrzykami "Ei! Ei! O! Ei! Ei! O!" były wezwaniem do natarcia i pościgu za wrogiem.

    Pojęcia związane z taiko:
    Bachi - drewniane pałeczki do gry na taiko
    Ji, inaczej Jiuchi - podstawowy rytm, wykorzystywany jako wsparcie dla głównego rytmu (O-uchi). Jikata to muzyk grający rytm ji.
    Ma - japońskie określenie przerwy lub pauzy, jest używane do opisu chwili ciszy. W grze na taiko jest to okres pomiędzy uderzeniami.
    Oroshi - charakterystyczna seria uderzeń w grze na taiko. Muzyk rozpoczyna wolno, z licznymi ma. Stopniowo ma (czas) pomiędzy uderzeniami staje się coraz krótsze, aż do momentu, gdy uderzenia zlewają się w jeden grzmot.



    TSUZUMI

    Tsuzumi (jap. 鼓 ) bęben z grupy bębnów klepsydrowatych. Składa się z drewnianego korpusu w kształcie klepsydry, który jest związany w ten sposób, by regulować barwę dźwięko zmieniając naprężenie sznurów.
    Jest jedyny japońskim typem bębna uderzanym ręką bez użycia pałeczek.
    Wykorzystywany m.in. w teatrze Nō, w którym tradycyjnie korzysta się z dwóch rodzajów tsuzumi: trzymanego przy barku, mniejszego bębna kotsuzumi (jap. 小鼓 ) oraz trzymanego przy biodrach, większego bębna ōtsuzumi (jap. 大鼓 ).



    źródło: wikipedia.org